Onze collega's Kathleen Devroe en Stefaan Van der Biest gingen naar de St@ndbyMe-conferentie in Athene. Ontdek hier meer over het Europees project over werken aan digitale inclusie van ouderen vanuit het perspectief van mensenrechten.
Avansa: Jullie trokken eind mei naar Athene voor de meerdaagse conferentie van het Europese project St@ndbyMe. Wat bracht jullie daar precies samen?
Kathleen: De conferentie bracht partners uit zes Europese landen samen, met als gemeenschappelijk doel: werken aan digitale inclusie van ouderen vanuit het perspectief van mensenrechten. De focus lag op educatie, keuzevrijheid en ethiek in een steeds meer digitale samenleving. Het was inspirerend om daar samen met collega’s uit heel Europa over in gesprek te gaan.
Stefaan:
Wat deze conferentie bijzonder maakte, was dat het niet alleen over digitale vaardigheden ging, maar over rechten. Niet iedereen wil of kan mee in de digitalisering, en dan is de vraag: hoe gaan we daarmee om als samenleving? Die benadering sluit perfect aan bij hoe we bij Avansa Centraal Vlaanderen werken: mensen versterken, maar ook keuzes respecteren.
“Werken aan digitale inclusie is ook werken aan mensenrechten.”
Avansa: Jullie namen deel namens Avansa Centraal Vlaanderen. Wat was jullie rol tijdens de conferentie?
Kathleen: Wij gaven feedback op het lesmateriaal van een online cursus die binnen het project ontwikkeld wordt – een MOOC, bedoeld voor professionals in de zorg, educatie en het sociaal werk. Daarnaast brachten we Vlaamse praktijkvoorbeelden mee over hoe wij digitale inclusie aanpakken.
Stefaan: Het was interessant om te merken dat Vlaanderen daarin behoorlijk vooruitstrevend is. Andere landen keken verbaasd naar hoe bij ons ouderen nog altijd met cash kunnen betalen, of naar de verplichting voor banken om fysieke loketten te behouden. Dat zijn beleidsmaatregelen die echt een verschil maken voor wie niet digitaal mee is.
Avansa: Wat viel jullie inhoudelijk op tijdens de uitwisselingen?
Kathleen: Het idee om digitale inclusie als een mensenrecht te benaderen was verfrissend. Natuurlijk blijft dat in de praktijk complex: hoe vertaal je dat naar tools voor vrijwilligers of lesgevers? Maar het biedt wel een stevig ethisch kompas, ook binnen onze eigen werking.
Stefaan: Voor ons was het ook boeiend om onder woorden te brengen waar we zelf voor staan. Je zit daar met mensen uit verschillende landen, sectoren en contexten. Dan is het een uitdaging om je eigen keuzes, strategie en visie uit te leggen – en dat ook nog eens in het Engels. Maar net daardoor werden onze eigen accenten ook helderder.
Avansa: Hoe was de conferentie opgebouwd?
Stefaan: Het programma was goed gestructureerd: plenaire sessies, workshops, breakout rooms. We doken in de MOOC-inhoud, bespraken technologische evoluties en wisselden good practices uit. De sfeer was veilig en constructief, dankzij de erg diverse groep deelnemers.
Kathleen: Dat laatste was belangrijk. Het netwerkmoment op donderdagavond bijvoorbeeld gaf echt ruimte om informeel verder te praten. Ook onze Belgische partner Chrysanthi van CollectiveUp speelde daarin een verbindende rol.
Avansa: Wat nemen jullie mee naar de toekomst?
Kathleen: Dat digitale keuzevrijheid fundamenteel is – en tegelijk ontzettend complex. En dat het onze taak is om die complexiteit niet uit de weg te gaan. Als sociaal-culturele organisatie moeten we blijven zoeken naar hoe we mensen kunnen versterken zonder te duwen, en digitale rechten tastbaar maken op lokaal niveau.
Stefaan: Voor ons was het ook een oefening in kijken hoe Europese projecten werken. De fasen, de deelnemers, de valkuilen. Dat helpt ons enorm bij de voorbereiding van ons eigen komende project over artificiële intelligentie en democratie.
“Digitale inclusie begint bij het respecteren van de keuze om níét online te gaan.”
Avansa: Waren er ook kritische bedenkingen?
Kathleen: Zeker. De conferentie bleef soms wat theoretisch. We misten meer concrete praktijken. Een extra dag om echt ervaringen uit te wisselen, zou veel opleveren. En het is duidelijk: niet elk land staat even ver. Sommige concepten die daar circuleren, zijn voor ons al achterhaald.
Stefaan:
Wat ook opviel: de vertaalslag van mensenrechten naar de praktijk gebeurt nog weinig. Daar ligt werk op lokaal niveau, en daar willen we bij Avansa zeker ons steentje aan blijven bijdragen.
Avansa: Tot slot: wat is volgens jullie de belangrijkste boodschap uit Athene?
Kathleen: Dat het een mensenrecht moet zijn om te kiezen of je al dan niet online gaat. En dat we daar als samenleving nog lang niet zijn.
Stefaan: Digitaal meedoen mag geen plicht zijn. Het is een keuze. En die keuze moet je kunnen maken in waardigheid.
